بررسی دقیق مادربرد

طبق تعریف ویکی پدیای فارسی:

"بُردِ مادر یا مادر بورد یا برد اصلی تخته مداری الکتریکی است که بخش‌های گوناگون رایانه مانند واحد پردازنده مرکزی، حافظه دسترسی اتفاقی(RAM) و... بر روی آن سوار می‌شوند و بلاک‌های بسیار کاربردی و مهم دیجیتالی نظیر بایوس (BIOS) در آن قرار گرفته‌اند. در کامپیوترهای اپل آن را برد منطقی می‌نامند."

اما این ارتباط پردازشگر با ابزار خارجی (به جز در موارد معدود) توسط BIOS (بایوس) انجام می‌گیرد و در حقیقت بین پردازشگر و ورودی/خروجی‌ها همواره یک مدار واسط وجود دارد.

هر مادر برد از اجزائ مختلف تشکیل شده است که به بررسی آنها می پردازیم:

ZIF Socket :
اولین قسمت مورد بحث ، محل نصب CPU   می‌باشد. این سوکت معمولا با رنگ سفید بر روی مادربرد مشخص شده است.
به این سوکت Zero Insertion Force) Zif Socket  ) نیز می‌گویند که دارای شماره‌های مخصوص مانند Socket 478   ، Socket775   و … می باشد.
CPU   ها مدل‌های مختلف دارند که بنا به نوع مدلشان ، بر روی مادربردهایی که از آن نوع CPU   پشتیبانی می کنند نصب می گردند. همانگونه که در شکل مشاهده می کنید این سوکت ها دارای حفره های بسیار ریزی می باشند که پایه های CPU   درون آنها قرار می گیرد. البته شرکت اینتل سوکت و CPU   خاصی را با نام LGA 775   طراحی کرده است که پایه ندارد و سطح زیری آن صاف است و برخلاف سوکت های قبلی ، پایه هایی بر روی سوکت وجود دارد که باعث اتصال بین CPU   و سوکت می شود. این کار باعث کمتر صدمه دیدن پایه های CPU   شده و احتمال کج شدن آن را به صفر رسانده است .


RAM Slot:
محل نصب RAM. این اسلات، با دو عدد چفت در کنار خود وظیفه نگهداشتن رم را بر عهده دارد.
امروزه رم ها نیز دارای دو مدل SD   و DDR   می باشند و مشخصه ظاهری آنها شیاری که بر روی آن قرار دارد می باشد.اگر بر روی برد رم ، یک شیار وجود داشت رم از نوع DDR   است در غیر اینصورت از نوع قدیمی تر ، یعنی SD   می‌باشد.
نکته مهم دیگر ، رنگ متفاوت اسلات های رم است. اگر در مادربردی ایلات رم ها دارای دو رنگ متفاوت باشند، به این مفهوم است که این مادربرد از تکنولوژی Dual Chanel   پشتیبانی می کند.

Power Connector:
قسمت بعدی کانکتور پاور ( منبع تغذیه ) می‌باشد.
همانگونه که در شکل مشخص است دو عدد کانکتور ولتاژ، از پاور به مادربرد متصل می شود. این دو کانکتور یکی بزرگ و مستطیل شکل و دیگری کوچک و مربع شکل می‌باشد (کانکتور 12 ولت مادربرد) . وظیفه این دو کانکتور انتقال ولتاژ از پاور به مادربرد است.

IDE:
این قسمت محل نصب کابل دیتای هارد و CD ROM   می‌باشد. توجه کنید رنگ متفاوت کانکتور نشان دهنده نوع آن می‌باشد معمولا IDE1   به رنگ آبی و اکثرا هارد اصلی سیستم را به آن وصل می کنند وIDE2    جهت نصب وسایلی مانند رایتر ، DVD Drive   و CD Drive   و غیره بکار می رود.
(بر روی مادر برد های جدید همچین قسمتی وجود ندارد)

Floppy:
محل نصب فلاپی که بوسیله کابل مخصوص ، اتصال فلاپی داریو و مادربرد را فراهم می کند.(بر روی مادر برد های جدید همچین قسمتی وجود ندارد)

AGP Slot:
محل نصب کارت VGA یا همان کارت گرافیک.
اکثر مادربردها دارای اسلاتAGP می باشند ولی در مادربردها جدید اسلتی به نام PCI Express بهره می برند که سرعت و امکانات بهتری را ارائه می دهد.

PCI Slot:
این اسلات ‌ها محل قرارگیری کارت‌‌های متداول و رایج PCI مانند کارت مودم ، کارت کپچر ، کارت TV و مواردی از این قیبل می باشند.

SATA Connector:
این کانکتورها به SATA Connector معروفند و هاردهایی با تکنولوژی سریال را با عمل کرده با این تفاوت که از تکنولوژی ساخت پیشرفته تری برخوردارند سرعت بالای انتقال اطلاعات و حجم کمتر این نوع کابلها و سوکت ها از محاسن آن نسبت به IDEها می‌باشد. این مادربرد دارای دو عدد سوکت از نوع SATA و دو عدد هم سوکت متداول IDE است و می تواند تا شش عدد Device را پشتیبانی کرده و آدرس دهی کند.

Chipset:
یکی از مهمترین قسمت های هر مادربرد چیپ اصلی آن می‌باشد. شاید این قطعه را بتوان قلب مادربرد نامید.کنترل تمام قطعات موجود بر روی مادربرد بر عهده این قطعه می‌باشد. یکی از دلایل گران تر بودن یک مادربرد نسبت به مادربردهای دیگر مدل و شرکت سازنده آن قطعه است. برای مثال مادربردهایی که چیپ آنها ساخت شرکت اینتل است نسبت به مادربردهایی که چیپ آنها ساخت کمپانی های دیگری چون VIA ، SiS و … می باشند از سرعت بهتر و امکانات بالاتری برخوردار می‌باشند.

Battery Backup:
اطلاعاتی مانند تاریخ ، ساعت ، پسورد BIOS ، تنظیمات مربوط به نحوه بوت شدن ، فرکانس پردازنده و رم و مواردی از این قبیل که در برنامه BIOS مادربرد تنظیم می گردد، همگی در قسمتی به نام CMOS RAM ذخیره می شود. باطری مادربرد وظیفه تغذیه این IC را دارد.به همین دلیل است که با برداشتن باطری ، تاریخ و زمان و پسورد و دیگر تنظیمات BIOS به هم می ریزد.

USB Port:
این پورت‌ها به نام USB معروف می باشند. این پورت ها به وسیله کابل‌های کیس به USBهای جلو متصل شده و می توان از آنها استفاده کرد.

Rear Panel
PS/2 Mouse
Keyboard
Serial Port
Parallel Port
Speaker
Audio
Microphone
SPDIF in
SPFIF out

در پشت مادر برد هم تعدادی وسیله ی ورودی و خروجی قرار دارد که به شرح زیر هستند:

نکته: SPDIF مخفف عبارت Interface Format Sony Philips Digital و رابط صدای دیجیتال می باشد.

پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یک مادربرد در نظر گرفت :

● حمایت از پردازنده :

ـ حداقل : قادر به حمایت از پردازنده های رایج نمی باشد .

ـ پیشنهادی : قادر به حمایت از پردازنده های AMD و یا اینتل باشد .

ـ حداکثر : قادر به حمایت از پردازنده های AMD و یا اینتل باشد.

توانائی مادربرد انتخابی در رابطه با حمایت از پردازنده های موجود ، یکی از تصمیمات مهم در زمینه انتخاب یک مادربرد است ( حمایت ازپردازنده های خانواده AMD و یا اینتل ) .

● نوع حافظه :

ـ حداقل : DDR 200/266

ـ پیشنهادی : DDR266/333 یا PC800/1066 Rambus

ـ حداکثر : DDR333/400 یاPC1066Rambus

نوع و سرعت حافظه ای که بهمراه یک مادربرد نصب می گردد ، تاثیر مستقیمی بر کارآئی و در عین حال قیمت یک کامپیوتر دارد. حافظه های Rambus ، قابل استفاده بر روی تعداد اندکی از مادربردها بوده و قیمت آنان بمراتب بیشتر از حافظه های SDRAM می باشد .

● اتصالات جانبی :

ـ حداقل : USB 1.1

ـ پیشنهادی : USB 2.0 در صورت امکان FireWire

ـ حداکثر : USB 3.0 و FireWire

در صورتیکه تصمیم به تهیه تجهیزات جانبی نظیر چاپگر، دوربین های دیجیتال و درایوهای خارجی CD RW وجود داشته باشد ( درآینده ) ، پیشنهاد می گردد مادربردی تهیه گردد که دارای پورت های USB2.0 و Firewire باشد .

● عناصر مجتمع و پیوسته :

ـ حداقل : کارت صدا

ـ پیشنهادی : کارت صدای دیجیتالی، کارت شبکه و در صورت امکان پشتیبانی ازویدئو

ـ حداکثر : کارت صدای دیجیتالی و کارت شبکه

اکثر مادربردها دارای امکانات از قبل تعبیه شده ای در رابطه با کارت صدا می باشند ( Onboard ) . در مادربردهای پیشرفته تر امکانات لازم در خصوص کارت های صدای 6 کاناله دیجیتال و کارت شبکه نیز پیش بینی شده است .برخی از مادربردها دارای تراشه های لازم بمنظور حمایت از گرافیک بوده که که باعث کاهش هزینه ها خصوصا" در رابطه با کاربرانی می گردد که نوع استفاده آنان از کامپیوتر ، ضرورت وجود کارت های گرافیک قدرتمند را کم رنگ می نماید .

● نحوه ارتباط با دستگاههای ذخیره سازی :

ـ حداقل : ATA /100

ـ پیشنهادی : ATA/133 در صورت امکان RAID

ـ حداکثر : ATA/133. RAID در صورت امکان Serial ATA

سرعت اینترفیس هارد دیسک و سایر دستگاههای IDE استفاده شده را مشخص می نماید.استاندارد جدید Serial ATA در مادربردهای جدید استفاده می شود(افزایش سرعت اینترفیس ).برخی از مادربردها امکان استفاده از RAID را فراهم می نمایند. در چنین مواردی می توان از دو هارددیسک در یک سیستم استفاده بعمل آورد. بدین ترتیب کارآئی سیستم افزایش و در مواردیکه یکی از هارددیسک ها با مشکل مواجه شود ، امکان استفاده از هارد دیسک دوم وجود خواهد داشت .

● نکاتی دررابطه با تهیه مادربرد:
● بررسی Chip sets: تولید کنندگان متعددی اقدام به تولید Chip set می نمایند .شرکت هائی مانند Intel، Via، SIS، و NVida اکثر چیپ های موجود در بازار را تولید نموده و می توان تمامی آنان را به دو گروه عمده تقسیم نمود: چیپ هائی که از پردازنده های اینتل حمایت می نمایند و چیپ هائی که از پردازنده های AMD پشتیبانی می نمایند.Chip sets ، مشخص کننده نوع حافظه ، سرعت پردازنده و نوع تجهیزات جانبی نظیر صدا و ویدئو می باشد که مادربرد قادر به حمایت از آنان می باشد.

● عدم تهیه سریعترین پردازنده : تهیه سریعترین پردازنده موجود، مستلزم پرداخت هزینه بالائی خواهد بود . سرعت آخرین پردازنده با یک و یا دو مدل پائین تر، تفاوت محسوسی نخواهد داشت .

● تهیه سریعترین حافظه ای که ماربرد قادر به حمایت از آن می باشد : تفاوت مشهودی در ارتباط با کارآئی سیستم و در مواردیکه از حافظه های با سرعت پائین تر استفاده می شود ، وجود نخواهد داشت ولی در صورتیکه تصمیم به افزایش حافظه در آینده گرفته شود ، پیدا نمودن حافظه ای با همان ظرفیت بسیار راحت تر خواهد بود( با توجه به این واقعیت که ممکن است در زمان افزایش حافظه ، پیدا نمودن حافظه های قدیمی مشکلات خاص خود را دارا باشد ).

● توجه به بروز برخی از مشکلات مرتبط با کارت های گرافیک همراه مادربرد:  چیپ ست هائی که امکانات گرافیک را بهمراه مادربرد ارائه می نمایند ( Onboard ) ، بخشی از حافظه سیستم را جهت ذخیره اطلاعات گرافیکی ، استفاده نموده که همین موضوع می تواند کاهش کارآئی سیستم را بدنبال داشته باشد. پیشنهاد می گردد در صورت تهیه مادربردی با قابلیت فوق ، چیپ گرافیکی آنرا غیر فعال و از یک کارت گرافیکی ارزان قیمت استفاده گردد. درصورتیکه در آینده قصد استفاده از گرافیک بالا وجود داشته باشد ، می توان مادربردی را انتخاب که دارای ایننترفیس AGP باشد.

● تهیه مادربردی با مشخصات بیش از نیاز فعلی : در زمان انتخاب یک مادربرد سعی گردد ، مادربردی انتخاب گردد که امکان حمایت از RAID ، کارت شبکه ،پورت USB2 و FireWire را دارا باشد. استفاده از چنین مادربردهائی از لحاظ اقتصادی نیز مقرون بصرفه بوده و در صورت نیاز به استفاده از قابلیت های فوق ، می توان از پتانسیل های مادربرداستفاده نمود( بدون هزینه مجدد)

منابع: + +

امید وارم این مقاله مورد پسند شما بوده باشد لطفا با نظرات خودتون به ما کمک کنید تا مطالب مفید تری برای شما تهیه کنیم.